Uchumi na Jamii ya Makabila Madogo

Uchumi wa Kikabila Nchini China

Kutokana na kuongezeka kwa uchumi nchini China, uchumi wa eneo la makabila madogo pia umepata maendeleo makubwa.

Ufugaji unachukua sehemu kubwa katika uchumi wa eneo la makabila madogo. Kuanzia miaka ya 80 ya karne ya 20, China imetekeleza sera ya kusaini mkataba wa kutunza mifugo na malisho kwa wafugaji, na kuimarisha ujenzi wa mbuga na mfumo wa usimamizi. Hivi sasa, katika sehemu za malisho za mikoa ya Qinghai, Gansu, Sichuan, Xinjiang, Ningxia na Mongolia, uzalishaji wa mifugo umepata maendeleo makubwa. Takwimu zinaonesha kuwa, hivi sasa China imezalisha mifugo milioni 100 katika sehemu za malisho na sehemu za nusu kilimo na nusu ufugaji. Na katika baadhi ya sehemu, kumekuwa na malisho ya familia. Kutokana na uendeshaji na uzalishaji mifugo kwa kiwango kikubwa na kutumia njia ya sayansi na teknolojia, uzalishaji wa mifugo na ufanisi wa malisho ya kifamilia umeinuka kwa kiwango kikubwa.

Miji ya eneo la makabila madogo ina rasilmali na shughuli nyingi za kijamii na kiuchumi, ni vituo muhimu vya kukuza uchumi wa makabila madogo. Kuanzia miaka ya 80 ya karne 20, uchumi wa miji katika eneo la makabila madogo pia umepata maendeleo makubwa. Takwimu zinasema kuwa, hivi sasa katika sehemu zinazojiendesha za makabila madogo kuna viwanda au makampuni milioni moja na kuanzisha kimsingi mfumo wa viwanda, ambao viwanda vya kisasa, viwanda vya watu binafsi, biashara na utoaji huduma zinakuwepo sambamba. Kiwango cha miji katika mikoa ya Mongolia, Qinghai, Ningxia na Xinjiang kimezidi kile cha wastani cha miji mingine nchini China, miji hiyo imetoa mchango mkubwa katika kuongoza uchumi wa sehemu za makabila madogo.

Uchumi usio wa serikali pia umefanya kazi kubwa katika kukuza uchumi wa miji katika sehemu za makabila madogo. Kwa mfano, mwishoni mwa karne iliyopita, uchumi usio wa serikali wa mkoa wa Qinghai ulichukua asilimia 40 ya pato la mkoa huo.

Zaidi ya hayo, katika mchakato wa kufungua mlango kwa nchi za nje, miji kadhaa ya eneo la makabila madogo imezidisha maingiliano na ushirikiano wa kiteknolojia kati yao na nchi za nje. Hivi sasa katika sehemu za makabila madogo yamechomoka makampuni makubwa yanayojulikana nchini hata duniani, yakiwemo kampuni ya kutengeneza nguo za sufi ya Eerduosi ya mkoa unaojiendesha wa kabila la Mognolia ya ndani, na kampuni ya Tianye ya mkoa unaojiendesha wa kabila la Uigur.

Sayansi na Teknolojia ya Makabila Madogo ya China

Ili kuhimiza maendeleo ya sayansi na teknolojia katika sehemu za makabila madogo, serikali ya China imechukua sera mbalimbali maalum, kama vile kuwaandaa mafundi wa kazi mbalimbali, kuandikisha wanafunzi wa makabila madogo au kuandaa darasa la kikabila katika vyuo vikuu. Baadhi ya vyuo vikuu vimeanzisha kozi mpya kutokana na mahitaji ya makabila madogo, ili kuharakisha kazi ya kuwaandaa mafundi wa aina mbalimbali wa makabila madogo. Na hali kadhalika kuingiza wataalamu na zana za kisasa, ili kurekebisha uzalishaji wa viwanda vya jadi na bidhaa za jadi, na kuleta ufanisi wa kiuchumi, kuanzisha mfumo wa kueneza sayansi na teknolojia katika sehemu za malisho vijijini; kutunga sera ya kuwahimiza watu wenye ujuzi kufanya kazi katika sehemu za makabila madogo. Sehemu zilizoendelea kuongeza msaada kwa sehemu za makabila madogo. Hivi sasa mashirika mengi ya utafiti wa kisayansi yameanzishwa katika sehemu za makabila madogo, na kuunda mfumo kamili wa kufanya utafiti wa kisayansi na kuwaandaa wasomi wenye taaluma.

Takwimu zinasema kuwa, hivi sasa China imekuwa na wanasayansi na wahandisi laki moja kutoka sehemu za makabila madogo. Wafanyakazi wa sayansi na teknolojia wa makabila madogo wamekuwa nguvu muhimu za kuhimiza maendeleo ya sayansi na teknolojia ya China, kati yao wako wataalamu wa Taasisi ya Sayansi ya China na Taasisi ya Uhandisi ya China, na waliotoa mchango mkubwa katika kuhimiza matumizi ya sayansi na teknolojia. Kwa mfano mtaalamu wa kabila la Hui wa Taasisi ya Sayansi bwana Wang Shiwen kwa miaka mingi anashughulikia utafiti, matibabu na ufundishaji kuhusu ugonjwa wa moyo na matibabu ya dharura, amefanya mchango mkubwa katika kuenedeleza matibabu ya wazee nchini China. Mtaalamu wa kabila la Zhuang wa Taasisi ya Uhandisi ya China Bi. Wei Yu aliyepata shahada ya udaktari katika chuo kikuu cha Aachen cha Ujerumani, amekuwa mmoja wa wavumbuzi katika eneo jipya la viumbe wa elektroniki na hesabu ya viumbe. Mtaalamu wa kilimo wa kabila la Korea Zheng Huiyu, amefanya utafiti kuhusu upandaji wa kunde soya kwa miaka mingi na kufaulu kuotesha mbegu bora maarufu.

Elimu ya Makabila Madogo ya China

Elimu ni msingi wa maendeleo ya sayansi na teknolojia. Serikali ya China imechukua hatua na sera maalum kukuza elimu ya kikabila, kama vile, kufuatilia na kusaidia kukuza elimu ya makabila madogo, kuanzisha idara maalum ya kusimamia elimu ya makabila madogo, kuheshimu haki za makabila madogo na sehemu zinazojiendesha za makabila madogo kujiamulia kukuza elimu ya kikabila; kufuatilia ufundishaji wa lugha ya kikabila na ya lugha mbili, kuiamrisha ujenzi wa vitabu vya kiada vya lugha ya kikabila; kufanya juhudi kuwaandaa walimu wa makabila madogo; kutoa kipaumbele kwa makabila madogo katika kutenga fedha; kuendesha vyuo vikuu vya kikabila vya aina nyingi, kuwapa utunzi maalum wanafunzi wa makabilka madogo na kuzishirikisha sehemu zilizoendelea kusaidia sehemu za makabila madogo.

Serikali ya China imechukua hatua mbalimbali kukuza elimu ya shile katika sehemu ya makabila madogo, kujenga shule za msingi, sekondari, na vyuo vikuu, na kuzingatia umaalum wa kikabila, kutumia lugha ya kikabila katika shule za msingi na sekondari za sehemu za makabila madogo yenye lugha na herufi za maandiko yake. Idadi ya wanafunzi wa makabila madogo imeonegezeka kwa kiasi kikubwa katika shule za aina mbalimbaliu nchini China. Aidha, kuna vyuo vikuu vya kikabila katika sehemu ya kaskazini maghairbi, kaskazini mashariki na kusini magharibi zenye makabila mengi madogo, vyuo vikuu hivyo vimewaandaa wanafunzi wengi kutoka makabila madogo.

Takwimu zinaonesha kuwa, hivi sasa makabila 55 madogo nchini China yote yana wanafunzi wao wenye shahada kwanza, shahada ya pili, na ya udaktari.

Utamaduni wa Kikabila wa China

Ili kurithi na kutukuza utamaduni wa makabila madogo, sehemu mbalimbali zinazojiendesha za makabila madogo kutokana na hali halisi yao zimeanzisha mashirika ya waandishi, opera, muziki, dansi, uchoraji, filamu na upiga picha. Baadhi ya vyuo vya makabila madogo pia vimeanzisha kozi ya fasihi ya kikabila, sehemu nyingine zimeanzisha shule za sanaa, kama vile chuo cha muziki, chuo cha uigizaji mchezo, na chuo cha filamu, na kuwaandaa watu wengi wanaoshughulikia shughuli za fasihi na sanaa. Na mikoa ya Tibet, Xinjiang na Mongolia imeanzisha vyuo vya matibabu ya kikabila.

Hivi sasa, China imekuwa na kundi la waandishi na wasanii wa makabila madogo, wakiwemo mwandishi wa kabila la Man Lao She, mtungaji shairi wa kabila la Dai Kan Langying na mwandishi wa kabila la Hezhe Wu Baixin. Vikundi mbalimbali vya maonyesho ya sanaa vya makabila madogo vimeundwa, wachezaji wao wanashughulika katika vijiji, malisho na miji ya makabila madogo.

Vitabu vingi kuhusu fasihi na sanaa za kienyeji za makabila madogo vimechapishwa, kama vile "Mkusanyiko wa nyimbo za kienyeji za China", "Mkusanyiko wa opera na muziki wa China", "mkusanyiko wa ala za muziki za kienyeji za makabila madogo wa China", "Mkusanyiko wa dansi za kienyeji za makabila madogo nchini China", "mkusanyiko wa hadithi za kienyeji nch8ini China", "mkusanyiko wa methali nchini China" na kadhalika.

Uchapishaji wa majarida ya fasihi na sanaa za makabila madogo pia umepata maendeleo. Hivi sasa China imekuwa na majaribu makubwa zaidi ya 100 kuhusu fasihi na sanaa za makabila madogo mbalimbali, kati ya majaribu hayo, majaribu zaidi ya 20 yanachapishwa kwa maandishi ya lugha za makabila madogo. Vitabu, magazeti na majaribu yaliyochapishwa na sehemu zinazojiendesha za makabila vimeongezeka kwa kiwango kikubwa, na vitabu 3400 vilichapishwa kwa lugha ya makabila madogo.