Ushirikiano kati ya China na Kenya una jukumu muhimu katika maono ya Kenya 2030

NA VICTOR ONYANGO

Ushirikiano kati ya China-Kenya ni sawa na pande zote mbili zikiendelea kupanua mahusiano yao kwa lengo la kufikia matokeo ya kushinda-kushinda, hata hivyo, nchi ya Mashariki mwa Afrika imeendelea kupokea upinzani kutoka kwa wataalamu wengine juu ya utii wake kwa Beijing. Wengi wanasema kuwa nchi juu ya kukopa kutoka nchi ya Asia kwa hiyo inaingia mtego wa madeni ambayo Kenya imechukua mara nyingi.

Kama mshiriki mshirika wa mradi wa miundombinu ya China yenye jina la Ukanda Momma, Njia Moja (BRI), hebu tutafute ambapo nchi imefikia na utekelezaji wa Mkutano wa Beijing wa 2018 juu ya FOCAC na Waziri wa Usafiri James Macharia alishiriki na VICTOR ONYANGO- China Radio International (CRI) kwa upande wa Wakurugenzi wa Kiafrika wa Utekelezaji wa Shughuli za Kufuatilia Mkutano wa Beijing juu ya Ushirikiano wa China na Afrika.

CRI: Ni hali gani ya sasa ya utekelezaji wa Mkutano wa Beijing wa Shirikisho la Ushirikiano wa China na Afrika (FOCAC) na ni matokeo gani yanayofikia na matatizo yaliyokutana?

Macharia: Kenya ni mojawapo ya wafadhili muhimu wa Mkutano wa Beijing wa 2018 na kwa njia ya mipango nane iliyopendekezwa na Rais Xi Jinping, ambayo moja ni kuunganishwa kwa miundombinu na kwa sasa, tunatekeleza moja ya mradi mkubwa zaidi wa miundombinu nchini Afrika. Ni ukubwa wa kwanza uliofanywa katika Mashariki na Afrika ya Kati ambayo ni kiwango cha reli ya kiwango cha chini (SGR) na tuna kadi nzuri ya ripoti ambayo tunaweza kuiweka mahali popote kwa sababu tumefanikiwa kukamilisha awamu ya kwanza Nairobi-Mombasa kwa msaada wa Beijing.

Nchi yetu inabakia kuwa muhimu na ya kimkakati kwa barabara ya Silk ya Maritime chini ya Utoaji wa Belt na Road (BRI). Sehemu ya dhahabu ya Afrika ya BRI inaanza Mombasa kwenye pwani ya mashariki, kwenda upande wa magharibi, na mpaka wa Uganda, na kisha kwenda ndani ya kile tunachokiita Maziwa Mkubwa na kisha pwani ya magharibi ya Afrika.

Kwa hiyo, watu duniani kote wanahitaji kuelewa kuwa BRI sio maneno tu kwa sababu sisi, tunaona kwa sababu hata awamu ya 2A ambayo huanza kutoka Nairobi kwenda Naivasha ni asilimia 98 inayosaidia na itafanyika Septemba mwaka huu. Majadiliano yanaendelea pia nusu ya pili ya miundombinu ya kikanda inayoingia katika moyo wa Afrika.

Kwa upande mwingine, Kenya iko katika eneo lenye ukatili ambalo linaathiriwa na mashambulizi ya ugaidi na hii itaendelea kuhatarisha miradi ya aina hii labda sio sasa lakini baadaye ikiwa nchi hazijiunga mkono ili kupambana na Al-Shabaab.

CRI: Je, unaelewaje pendekezo la China la Ushirikiano wa China-Afrika kuendeleza kwa ubora wa juu na mwelekeo endelevu?

Macharia: Kwa kweli, kuna haja ya pande zote mbili kuingiza Agenda ya China ya BRI na AU ya Agano la 2063 kama njia ya kutafuta mchanganyiko ili kuongeza mikakati ya maendeleo kulingana na roho ya ushirikiano wa kushinda-kushinda na kuongeza watu-to- watu wanachangana.

Pili, mimi pia kukubaliana na wazo la Rais Xi la kujenga jumuiya iliyoshirikishwa na maslahi ya pamoja kwa ajili ya wanadamu ili kuboresha maisha ya watu wetu na ndiyo sababu ushirikiano wetu unapaswa kubaki kuwa watu unaozingatia, mashauriano ya kina ili hakuna mtu aliyeachwa nyuma lakini tunahamia kama familia kwa kuimarisha viwango vya juu vya ushirikiano wa kimataifa.

Hata hivyo, labda wengi hupinga jambo hili lakini Afrika inajitahidi sana yenyewe na hiyo ndiyo ambayo China inatupa wakati huu na natumaini hii itaendelea kwa sekta kama uongezekaji wa teknolojia, teknolojia kati ya wengine.

CRI: Katika hali ya mabadiliko magumu katika hali ya sasa ya kimataifa, unafikiri ni mwelekeo wa Ushirikiano wa China-Afrika?

Macharia: Leo, ni wazi sana kwamba ukuaji wa kimataifa umebadilishana kuelekea Asia, wakati Afrika ni ukuaji wa baadaye na hii kwa nini China na Afrika zinahitaji kupitisha ushirikiano wao kiwango cha juu kwa sababu kupanda kwa unilateralism na ulinzi kuna hatari kubwa kwa kimataifa ushirikiano na uchumi wa dunia hivyo China na nchi zingine zinapaswa kuzingatia na kufahamu utamaduni wa biashara kuimarishwa na ushirikiano wa kimataifa.

Tunahitaji kulinda viwango vya kimataifa vinavyozingatia Umoja wa Mataifa pamoja na kufanya kazi pamoja ili kukuza amani duniani kote.

Mafanikio ya ushirikiano wa FOCAC itategemea jinsi vizuri na kwa haraka tunatafsiri maono na malengo ya ushirikiano katika tangible halisi kwa wananchi wa Afrika na China.

Ikiwa inatumiwa kikamilifu, athari sio tu kuimarisha uchumi wa nchi binafsi lakini pia huchangia ukuaji wa uchumi pia.

CRI: Katika maeneo gani China na Kenya watashirikiana wakati ujao na kwa nini? Kwa maoni yako mwenyewe, ni aina gani ya uzoefu wa Kichina ambao tunaweza kujifunza kutokana na maendeleo ya kitaifa?

Macharia: Pamoja na mpango wa hivi karibuni wa Beijing ni kuunganisha pamoja BRI zake mbili na FOCAC ambazo zimeorodhesha sayansi na teknolojia kama malengo yao ya msingi, changamoto za teknolojia inaweza kuwa mambo ya zamani kwa Kenya na hata Afrika kwa ujumla. Kwa maneno mengine, Kenya itaongeza ushirikiano wake na China katika maeneo ya teknolojia na magari ya umeme.

Kwa sasa tunajenga kile tunachokiita kama Konza Smart City huko Nairobi. Wazo ni kuhakikisha kuwa tuna habari jumuishi ya mijini na teknolojia ya mawasiliano.

Na Huawei inatusaidia katika miji sio tu, lakini pia maeneo tunayoiita mfumo wa trafiki wenye akili. Wamekuja kusaidia kutatua matatizo ya msongamano katika jiji la Nairobi, na wanajitahidi kuendeleza.

Kwa Afrika ili kukuza na kufanikisha Mpango wake wa Smart Africa ambayo Kenya inaendesha, kuna haja ya kushirikiana zaidi na China ambayo imeonyesha nia ya kuimarisha ujenzi wa miundombinu ya digital, kuharakisha upyaji wa digital wa viwanda mbalimbali, na kukuza ugavi wa ujuzi na uhamisho wa ujuzi .

Itasaidia serikali, makampuni binafsi na washirika wa viwanda kujenga "Afrika inayounganishwa zaidi" kwa sababu hiyo hufanya uchumi wa digital daraja kuunganisha China na Afrika.

Kuna maeneo mengi ya kujifunza ambayo kwa kweli tumekubali njia ya Kichina ya kufanya mambo. Juu ya maendeleo, huwezi kuwa na maendeleo bila utulivu wa kisiasa. Nini China ina utulivu wa kisiasa, ambao tunajifunza kutoka, kwa sababu miradi tunayozungumzia ni ya muda mrefu.

Ikiwa una maoni ya muda mfupi na mabadiliko ya kisiasa, huwezi kufanikiwa. Ndiyo sababu tunatazama mfano wa Kichina, ambao kwa miaka 70 wamekuwa thabiti sana. Kwa hiyo, unaweza kupanga miradi yako kama miaka 10, 20, 30, 40, 50, 60, mapema. Kitu kimoja na sisi kuwa na miaka mitano tu na mazingira ya kisiasa yanayobadilika hayatasaidia.